کمرویی رفتاری آموختنی است و همه کودکان، نوجوانان و بزرگسالانی که از کمرویی رنج برده یا اینکه از نظر دیگران کمرویی قابل توجهی دارند، اعم از زن و مرد، در هر موقعیت و شرایط روانی و اجتماعی و اقتصادی که باشند، میتوانند با توکل به خداوند علیم و حکیم و قدیر و نیز اعتماد به نفس و اراده قوی بر کمرویی خود غالب آیند.
برای غلبه بر کمرویی و زدودن نگرانی و اضطراب اجتماعی باید«کاری»انجام داد، فردا و فرداها دیر است.از همین امروز میبایست با برنامهای جامع و معین کار درمانگری را شروع کرد.مایه این کار توکل و جدیت و اراده و خودباوری است.در انجام این مهم بزرگترهای خانواده به کوچکترهای کمرو کمک خواهند نمود و بزرگترهای کمرو ضمن برخورداری از بعضی مساعدتها و حمایتهای روانی دیگران، بیشترین مسؤولیت را خودشان عهدهدار بوده و بدون اینکه منتظر قطره شفابخش، یا درمان فوری و ناگهانی از جایی باشند، با جدیت و قاطعیت و پشتکار امر درمانگری کارآمد را آغاز میکنند:
1.با دقت تمام و به طور واقعبینانه و منصفانه نقاط قوت و ضعف خود را بازشناسی نموده و اهداف معقولی برای زندگی پرتحرک و پویا و مولد خود در نظر بگیرید.
2.براساس نقاط مثبت ویژگیهای شخصیتی و ارزشی که برای خود و هدفها و خواستههای خود قائلید تصمیم بگیرد، و برنامه خود را از همان جا شروع کنید.
3.مروری بر زندگی گذشته خود بنمایید و وضعیت گذشته خود را کاملا مشخص کنید.ابتدا سعی کنید ذهنتان را از تجارب و خاطرات ناخوشایند در روابط شخصی و ناکامیهای ارتباطات اجتماعی پاک نمایید و در عوض تلاش کنید تا تجارب موفق خود را در خانه و مدرسه، کوچه و خیابان و محل کار و در برخورد با دیگران مجددا با خودتان مرور کرده و آنها را به خاطر بسپارید.
4.احساسات آزاردهنده و بازدارنده را از خودتان دور کنید، احساس خجالت، احساس شرمندگی، احساس عجز، احساس حقارت، احساس بیکفایتی، احساس اجتماعگریزی، احساس تعارض، احساس ستیز و خصومت و...آفات رشد مطلوب عاطفی و تعالی شخصیت هستند.
5.جنبههای مختلف شخصیت و مجموعه رفتار خود را از نظر زیستی (جسمانی)، ذهنی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار دهید.مطمئن باشید که شما دچار نقیصه شخصیتی نیستید.بر سلامتی کامل شخصیت خود اطمینان حاصل نمایید.
6.به خاطر بیاورید و مطمئن باشید که همیشه برای غلبه بر یک مشکل یا حالت و احساس ناخوشایند راههای متعددی وجود دارد.هرگز در اینکه میتوانید بر کمرویی خود غلبه کنید تردیدی نداشته باشید و همچنان به روشها و راهحلهای مؤثر بیندیشید و تحمل کنید.
7.هرگز خود را مورد سرزنش و شماتت قرار ندهید و هیچگونه احساس و نگرش منفی نسبت به شخصیت خود نداشته باشید.زیرا که وجود احساسات منفی و مزاحم مانع اضطرابزدایی و تقویت اعتماد به نفس و غلبه بر حالت کمرویی خواهد بود.
8.اجازه ندهید که دیگران از کمرویی شما سوء استفاده کرده با جسارت زیاد و احساس خودبرتری از شما انتقاد بیجا کنند، بدیهی است همیشه نظرات دلسوزانه و انتقادهای منطقی و سازنده دیگران را پذیرا خواهید بود.
9.به خاطر داشته باشید که بعضی اوقات شکستها و ناکامیها خود برکت بوده و
انسان با کولهباری از تجارب حاصله اهداف و برنامههای زندگی خود را مورد بازنگری قرار میدهد و با انتخاب روّیه نوین و حرکت تازه توفیقات بیشتری را کسب مینماید.
10.سعی کنید در برابر افراد، شرایط و موقعیتهایی که شما را با فشار روانی مواجه میکنند و مستقیم یا غیر مستقیم احساس بیکفایتی را به شما القاء مینمایند ایستادگی و مقابله نمایید.اگر میتوانید با ارادهای قوی باید در بازخوردها و نگرشهای افراد نقّاد، با شرایط و موقعیت تنشزدایی که در آن قرار میگیرید با قدرت کلام و رفتار مطمئن و مطلوب اجتماعی تغییراتی ایجاد نمایید، یا به روش فعال دیگری بیندیشید و راهحلّ تازهای را انتخاب کنید.
11.بخشی از اوقات خود را برای استراحت و تفکر و تنشزدایی و تمرین آرامش روانی-عضلانی اختصاص دهید.رهایی از نگرانیها و تنشهای روانی برای شما امری لازم و ضروری است.
12.سعی کنید در برقراری ارتباط با دیگران ابتکار عمل را به دست بگیرید. چیزی بدهید یا مطالعه کنید(مثلا شیرینی و میوه تعارف کنید و قلمی و تقویمی هدیه کنید، سؤالی بپرسید یا کتاب و مجلهای را به امانت بخواهید و...).
13.کوشش کنید که بیش از حد گرفتار آداب و رسوم و تعارف و تکلف نباشید. به عبارت دیگر خیلی مراقب نهاد خود( ogE )نباشید، خیلی راحت و ساده و بیتکلف با دیگران ارتباط برقرار کنید.ضمن حفظ نظافت و سادگی و آراستگی، چندان در پی مد و لباس و پوشش فوق العاده و ظاهرآرایی و استفاده از لغات و کلمات و جملات ویژه در ارتباطات اجتماعی نباشید.
14.برای برخورداری از یک زندگی پربرکت و پویا اهداف کوتاه مدت و دراز مدتی را برای خود تعیین نمایید.با مشورت اهل خانه و صاحبنظران، روشهای واقع بینانهای را برای نیل به اهداف خود انتخاب کنید.
15.یادتان باشد که خالق متعال شما را با شخصیتی کاملا منحصر به فرد آفریده است 1 .ارزش وجودی شما با همه انسانها برابر است 2 ، همه تجارب تاریخ حیات انسانها هدیه شما شده است.شما شیء نیستید، گل نیستید که زود پژمرده شوید و آسیب ببینید. والاترین ارزشها و قابلیتها در نهاد شما به ودیعه گذاشته شده است.به خود آیید، بیندیشید (1).لقد خلقکم اطوارا(نوح، آیه 14).
(2).و من احیاها فکانما احیا الناس جمیعا(مائده، آیه 32).
و برخیزید و زندگی تازهای را آغاز نمایید.
سعی کنید از همین امروز با ابتکار عمل و برای اولین بار با دیگران صحبت کنید. این بار خودتان آغازگر صحبت باشید، انجام این کار خیلی سخت نیست، لااقل میتوانید:
الف.به اطلاعات«118»تلفن زده و شماره تلفن دوست یا طبیبی را بپرسید.
ب.به اداره شهرداری، فروشگاه، رستوران، یا مدرسهای زنگ زده و ساعات کار آنها را جویا شوید.به فرودگاه زنگ زده و ساعت پرواز هواپیما را به شهر مورد نظر سؤال کنید.
ج.به روابط عمومی صدا و سیما زنگ زده و نظرتان را نسبت به یکی از برنامههای رادیویی یا تلویزیونی بگویید.
د.به کتابخانه عمومی شهر یا یکی از ناشران معروف کتاب زنگ زده و سراغ کتابی را بگیرید.
ه.سعی کنید همیشه با ظاهری ساده و آراسته تقّدم در سلام داشته باشید و با افراد غریبه در مسجد، اتوبوس، قطار، هواپیما، اتاق انتظار دکتر، مغازه، بانک، کتابخانه و پارک صحبت کنید و در برقراری ارتباط و شروع صحبت با دیگران، با ادب و کلمات و رفتار مطلوب اجتماعی پیشقدم باشید.
و.با اشخاص مختلف، کوچک و بزرگ، آشنا و غریبه، وقت ملاقات بگذارید و نشستی داشته باشید.سعی کنید برای هر ملاقات و جلسه چیزی برای گفتن یا نشان دادن داشته باشید، مثلا میتوانید برای این کار:
1.کتاب جدید و مجله بخوانید و اطلاعات خود را بیشتر کنید.
2.در امور سیاسی و اقتصادی جامعه، معلومات بیشتری کسب نمایید.
3.خاطرات و تجارب جالب خود را مرور نموده و برای بازگویی آماده داشته باشید.
4.از دوران کمرویی و تجاربی که با آن مواجه بودهاید سخن بگویید.
ز.بعضی اوقات قرار گرفتن فرد کمرو در یک موقعیت اجتماعی ویژه، به گونهای که افراد دیگر حرف تازهای نداشته و فرصت چندانی برای مطرح شدن نداشته باشند و فرد کمرو با برخورداری از قابلیت ممتاز و اطلاعات بیشتر و حرفهای جدید برای گفتن، مرکز اصلی توجه باشد، با انگیزه بیشتر سخن میگوید و اعتماد به نفس بیشتری مییابد. به صحبتهای وی گوش کنید.عند اللزوم سؤال کنید، پیرامون صحبتها و اظهارات
گوینده اظهارنظر کرده و توضیح بیشتری بخواهید.
ط.سعی کنید در تمام کردن جلسه یا نشست و مذاکره و گفتگوی فیمابین نقش فعالی داشته و در خداحافظی هم پیشقدم باشید.
ی.بالاخره اینک که به یاری حق توانستهاید بر اضطراب اجتماعی و کمرویی خود غالب آیید و از زندگی نسبتا فعال و رضایتبخشی برخوردارید، سعی کنید به سایر افراد کمرو، بخصوص اعضای محترم خانواده و اهل فامیل و دوستان بیشتر کمک نمایید.
منبع: مبانی روان شناختی کمرویی و روشهای درمان
